دیابت را بهتربشناسیم

دیابت چیست و انواع آن کدام است؟

دیابت بیماری است که با اختلال در تولید هورمون انسولین که تنظیم کننده قندخون بدن میباشد مشخص می شود.بصورت طبیعی انسولین توسط غده پانکراس که پشت معده قرار دارد ترشح شده و کمک می کنند که بدن انسان چربی و قند خورده شده از طریق غذا را استفاده کرده و مازاد آن را ذخیره کند.
زمانی دیابت اتفاق می افتد که یکی از اتفاقات زیر بیفتد:

1.زمانیکه غده پانکراس انسولین ترشح نکند.
2.زمانیکه غده پانکراس میزان کمتر از میزان مورد نیاز بدن انسولین ترشح کند.
3.زمانیکه بدن انسان بصورت صحیح به انسولین جواب ندهد که به این حالت مقاومت به انسولین گفته میشود.

دیابت بیماری است که در تمام طول عمر انسان  با انسان  همراه است.تقریبا  18.2 میلیون نفر آمریکایی دیابت دارند.واز این تعداد  1/3 آنها یعنی حدودا 2/5میلیون نفر ازوجود بیماری خود آگاه نیستند.
حدود41 میلیون نفر در حالت پره دیابتیک یا پش دیابت هستند،از آنجایی که هیچ گونه درمان قطعی برای دیابت وجود ندارد بیماران باید از بیماری و روند درمان خود آگاه بوده و روش کنترل آنرا یاد بگیرند تا از زندگی نرمال بهره مند شوند.

نقش انسولین در دیابت:

دانستن اهمیت انسولین در دیابت به ما کمک می کندتا بیشتر در مورد نحوه استفاده بدن از انرژی اطلاعات کسب کنیم.بدن انسان از میلیون ها سلول ساخته شده است.جهت مصرف انرژی این سلولها لازم است سوخت خود را از غذا به شکل بسیار ساده آن دریافت نمایند.هنگامیکه غذا خورده میشود و یا نوشیده میشود قسمت اعظم غذا به مولکولهای بسیار کوچکی که گلوکز نامیده میشود شکسته میشود.
گلوکز از طریق جریان خون منتقل میشود و به سلولهای بدن جائیکه محل سوختن و تامین انرژی مورد نیاز سلولها جهت انجام فعالیت های روزانه میباشد میرسد.میزان گلوکز خون ارتباط تنگاتنگی با میزان هورمون انسولین دارد.انسولین همیشه به مقادیر کم توسط پانکراس ترشح می شود.زمانیکه میزان گلوکز خون به میزان مشخصی می رسد،غده پانکراس ترشح انسولین را افزایش می دهد تا بدین وسیله گلوکز اضافی ازجریان خون برداشته شده و به مصرف سلولها برسد.این امر باعث می شود تا سطح گلوکز خون پایین بیاید.در این زمان جهت جلوگیری از پایین آمدن زیاد قندخون یا هیپوگلیسمی بدن انسان پیامهایی به مغز میفرستد که با ایجاد حس گرسنگی و خوردن غذا سعی در جبران کاهش قندخون داردو یا اینکه از ذخایر گلوکز در کبد استفاده می کند تا سطح گلوکز را ثابت نگه دارد.
بیماران مبتلا به دیابت یا انسولین به میزان کافی نمی سازند ویا سلولهای بدن آنها به انسولین مقاومت نسان داده و قادر به استفاده از آن نیستند.نتیجه این امر افزایش میزان گلوکز جریان خون میباشد.به عبارت دیگر دارا بودن قند خون ناشتای بالای 126میلی گرم به ازای هر دسی لیتر و بالاتر دیابت نامیده میشود.

انواع دیابت:

1.دیابت تیپ1:

این نوع دیابت زمانی بروز میکند که سلولهای تولید کننده انسولین در پانکراس که سلولهای بتا نامیده میشوند توسط سیستم ایمنی بدن از بین بروند.در بدن این بیماران هیچگونه انسولین ترشح نمیشود و بیماران جهت کنترل قند خود باید انسولین را بصورت تزریقی دریافت کنند.
تیپ1 دیابت معمولا در افراد زیر سن20 سال شروع میود ولی در هرسنی امکان بروز دارد.

دیابت نوع2:

برخلاف بیماران با دیابت تیپ1 که ترشح انسولین در بدن آنها صفر است ،بیماران تیپ2 انسولین تولید می کنندولی میزان آن کافی نیست.ویا اینکه نسبت به آن مقاومت وجود داردکه در اینصورت گلوکز نمیتواندبه داخل سلولها منتقل شود.
دیابت تیپ2شایع ترین فرم دیابت است که حدود 18 میلیون آمریکایی را مبتلا کرده است.دیابت2 در صورت عدم درمان و کنترل بیماری منجر به کوری،نارسائی کلیه و در نهایت دیالیز و قطع عضو میشود.لازم به ذکر است تمام موارد فوق در صورت اقدام به موقع قابل پیشگیری است.
دیابت تیپ2 معمولا در افرادیکه سن بالای 40سال داشته و اضافه وزن دارند دیده میشود.اگرچه در سن پایین تر از 40سال و حتی افرادیکه اضافه وزن ندارند هم دیده میشود.که به این دیابت با شروع در بزرگسالی گفته میشود.امروزه بدلیل بالارفتن میزان چاقی در کودکان ریسک مبتلا شدن به دیابت در کودکان و جوانان بالاتر رفته است.

بعضی از افراد میتوانند بیماری خود را از طریق کنترل و کاهش وزن،استفاده از رژیم غذایی درست و ورزش مرتب کنترل کنندودر حالیکه گروهی دیگر ممکن است ناچار به استفاده از شکل خوراکی دارو و در نهایت مصرف انسولین بشوند.
اکثرمواقع پزشکان قادر به تشخیص احتمال مبتلا شدن به بیماری دیابتتیپ2قبل از اتفاق افتادن آن هستند.
پره دیابتیک به زمانی اطلاق میشود که میزان قندخون از حد نرمال بالاتر است ولی آنقدر بالا نیست که به عنوان دیابت در نظر گرفته شود.

دیابت بارداری:

نوع دیگری دیابت وجود دارد که در دوران حاملگی اتفاق می افتد.تغییرات هورمونی در طی دوران بارداری روی عملکردانسولین اثر گذاشته و مانع عملکرد صحیح آن می شود.این بیماری تقریبا در 4درصد کل حاملگی ها اتفاق می افتد.ریسک فاکتورهایی که احتمال ابتلا به دیابت بارداری را افزایش میدهند عبارتند از:سن بالای 25سال،داشتن وزن بالای حدنرمال قبل از حاملگی،سابقه خانوادگی(داشتن فرد مبتلا به دیابت درخانواده)،نژاد (اسپانیایی ها،سیاهها،محلی های آمریکا و آسیایی ها) ،این افراد شانس بیشتری جهت ابتلا به دیابت را دارند.لذا در این افراد لازم است ظرف های تست های غربالگری جهت تشخیص به موقع دیابت نجام میشود.
در صورت عدم درمان صحیح دیابت بارداری این امر میتواند هم برای کودک و هم مادر خطرآفرین باشد.
معمولا میزان قندخون تا6 هفته بعد از بدنیا آمدن کودک پایین میاید.با این وجود خانم های مبتلا به دیابت بارداری احتمال بیشتری داردکه بعدهابه دیابت تیپ2 مبتلا شوند.
علایم دیابت چیست و چگونه بروز میکند؟

علایم دیابت اغلب بصورت کاملا ناگهانی ظهور میکنند و میتوانند خیلی شدید باشند.
این علایم عبارتند از:

1-تشنگی،

2-گرسنگی عمومی بعداز غذاخوردن

3-دهان خشک

4-زیادشدن ادرار

5-کاهش وزن (اگرچه غذا به میزان معمول خورده میشود،)

6-خستگی و ضعف عمومی بدن

7-تاری دید

8-تنفس سنگین و بازحمت

9-ازدست دادن هوشیاری (نادر)

علایم دیابت تیپ2 هم شبیه به تیپ1 و همان علایم ذکرشده در بالا هستند.

سایر علایم عبارتند از:

*دیرخوب شدن بریدگی ها و یا زخم ها
 *خارش پوست بدن بخصوص در نواحی زیربغل و در خانمها  علاوه بر زیر بغل در ناحیه تناسلی 
ا*فزایش وزن اخیر
*بی حسی و مورمور کردن دستها و پاها
ن*اتوانی جنسی و یا اختلالات نعوظ در آقایان

روش های کنترل دیابت:

درحال حاضر بیماری دیابت قابل درمان نیست ولی قابلیت کنترل و مدیریت دارد.هدف از کنترل دیابت عبارت از:

1.نگه داشتن سطح کلسترول و تری گلیسرید در رنج زمان ازطریق کاهش مصرف چربی های اشباع و کلسترول و عدم مصرف مواد افزودنی و شکر اضافه شده به مواد غذایی و عدم مصرف قندهای ساده و شکر و نشاسته.
3.کنترل فشارخون:فشارخون نباید بالاتر از80/130 باشد.
4.کم کردن و یا کاهش احتمال مبتلا شدن به دیابت بر اثر ابتلا شدن به سایربیماری ها

شما میتوانید دیابت خودرابا انجام دادن مواردزیر کنترل و مدیریت کنید:
1.داشتن برنامه درمورد آنچه که میل می کنید و دنبال کردن برنامه غذایی متعادل
2.ورزش روزانه و مرتب
3.درصورت تجویز دارو ،مصرف مداوم آن و پیروی از یک برنامه منظم طبق دستور پزشک
4.چک کردن مداوم قندخون و فشارخون در منزل
5.بصورت مداوم پزشک خود را ملاقات نموده و آزمایشات تجویز شده توسط ایشان را بصورت مرتب انجام دهید.

به خاطر داشته باشید مراقبت هایی که شمادر منزل انجام می دهید خیلی بیشتر می تواند قندخون شمارا تحت تاثیر قراردهد نسبت به زمانی که شما پزشک خودرا هرچندوقت یکبار ملاقات می نمایید.

 رفرنس:webmed

دکتر گلاله شیخی