آنفلوآنزا

با توجه به شروع فصل پاییز و افزایش احتمال شیوع بیماری آنفلونزا بد نیست که در مورد این بیماری اطلاعات خود راافزایش داده و  راههای پیشگیری از بیماری و مقابله با آنفلوانزا را در صورت ابتلا یاد بگیریم.

علائم آنفلوانزا و شکایات بیماران

علائم بیماری آنفلوانزا از علائم بسیار خفیف تا بسیار شدید می تواند متفاوت بوده و در مواردی حتی می تواند منجر به مرگ بیماران شود.

بیماری آنفلوانزا یا سرماخوردگی فرق دارد و معمولا به صورت کاملا ناگهانی شروع می شود،افرادی که به بیماری آنفلونزا مبتلا می شوند ممکن است بعضی یا همه علائم زیر را بروز دهند:

-تب و لرز

-سرفه

-گلو درد

-درد بدن و درد عضلات

-احساس ضعف و بی حالی

-احساس خستگی

-سردرد

بعضی از افراد ممکن است احساس تهوع و اسهال و استفراغ هم داشته باشند که  این علائم درکودکان شایع تر است.

البته لازم است درنظر داشته باشیم که همه بیماران مبتلا به آنفلوانزا الزاما تب ندارند.

عوارض آنفلونزا:

اغلب بیماران مبتلا به آنفلونزا در طی چند روز تا حداکثر بهبود پیدا می کنند.اما گاهی بعضی از بیماران دچار عوارضی می شوند که می تواند تهدید کننده جان انسان باشد و حتی می تواند منجر به مرگ شود.

 از جمله عوارض خطرناک بیماری آنفلونزا که نیاز به مراقبت های پزشکی دارد پنومونیا است که درصورت عدم درمان می تواند موجب مرگ بیمار مبتلا به آنفلونزا بشود.

افرادی که از نظر ابتلا به آنفلونزا های ریسک هستند:

هرکسی می تواند به آنفلونزا ابتلا بشود حتی افراد سالم.

علائم و مشکلات جدی تهدید کننده زندگی ناشی از آنفلونزادرهمه سنین و همه افراد دیده می شود،اما بعضی از مردم نسبت به افرادعادی در معرض خطر بیشتری هستند به عبارت دیگر های ریسک ابتلا به آنفلوانزا هستند.

عفونت سینوس ها و گوش یک مثال از عفونت های خفیف تا متوسطآنفلوانزا است در حالیکه پنومونیا یک شکل بسیار شدید از عوارض آنفلوانزا است که می تواند یا از خود ویروس آنفلوانزا به تنهایی و یا از ابتلای همزمان به ویروس آنفلوانزا و یک عفونت باکتریایی ناشی شود.

از دیگرعوارض جدی و خطرناک ناشی از آنفلوانزا که می تواند به دنبال ابتلا به ویروس آنفلوانزا  شخص را مبتلا کند می توان به میوکاردیت یا التهاب میوکارد قلب و یاآنسفالیت یا التهاب مغز و یا التهاب بافت های عضلانی یا میوزیت و در نهایت از کار افتادن چند ارگان همزمان باهم مثلا دستگاه تنفسی و کلیه اشاره کرد.

ابتلا به عفونت ویروس آنفلوانزا دستگاه تنفسی می تواند یک پاسخ التهابی شدید در بدن شخص مبتلا به آنفلوانزا ایجادکند و در نهایت می تواند منجر به سپسیس یا عفونت خون شود که تهدیدکننده حیات فرد مبتلا به آنفلونزا است.

ویروس آنفلوانزا هم چنین می تواند بیماری های مزمن را که شخص از قبل به آن مبتلا بوده است بدتر کند.مثلا کسی که بیماری آسم دارد ممکن است هنگام ابتلا به آنفلوانزا دچار حمله آسم شود و یا کسی که بیماری قلبی دارد ممکن است بیماری قلبی او هنگام ابتلا به آنفلوانزا بدتر شود.

افرادی که های ریسک ابتلا به آنفلونزا هستند چه کسانی هستند؟

همانطور که قبلا صحبت شد همه افراد درهرسنی حتی افراد سالم می توانند به بیماری آنفلونزا مبتلا شوند اما بعضی از افراد در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری آنفلوانزا هستند و درصورت ابتلا به آنفلوانزا عوارض و علائم شدیدتری از خود بروز می دهند.این افراد عبارتند از افراد 65سال و 65 سال به بالا،و افرادی که دچار هرگونه بیماری مزمن نظیر بیماری قلبی،آسم و یا دیابت و یا مشکلات قلبی هستند،زنان حامله و کودکان با سن کمتر از 5 سال بویژه بجه هایی که سن آنها کمتر از 2سال است.

علائم آنفلونزا که نیاز به توجه اورژانسی دارند و بایذ بیماران مبتلا به آنفلونزا تحت مراقبت های پزشکی سریع و فوری قرار بگیرند عبارتند از:

-در کودکان:

-تنفس سریع و یا مشکل

صورت و لب  کبودرنگ

-کشیده شدن دنده ها به سمت داخل هنگام دم و بازدم

-درد عضلانی (کودک از راه رفتن امتناع می کند)

-دهیدراته شدن(دهان خشک،چشم خشک،هنگام گریه کردن کودک اشک ندارد،درطی 8ساعت ادرار ندارد)

-بیمار خیلی هوشیار نیست

-تشنج و تب بالای 40درجه سانتی گراد

(ممکن است در کودکان کمتر از دوهفته تب وجود نداشته باشد).

-تب و یا سرفه ای که خوب شده ولی دوباره برگشت پیدا کرده و یا بدتر شده است.

بزرگسالان:

-اختلال تنفس یا کوتاهی تنفس

-درد مداوم و یا فشار در سینه و یا شکم

-سرگیجه مدام،گیجی و منگی،عدم توانایی در بیدار ماندن

-تشنج

-عدم دفع ادرار

-درد شدید عضلانی

-ضعف و سستی شدید

-تب و یا سرفه که بهتر میشود ولی دوباره برگشت پیداکرده و یا بدتر می شود.

-بدتر شدن بیماری های مزمن قبلی بیمار

براساس نظر کمیته کنترل و پیشگیری ازبیماری ،بیماری آنفلوانزا اگرخیلی شدید نباشد از 3 روز تا یک هفته طول می کشد تا بهتر شود با این وجود سرفه و ضعف وخستگی ناشی از آنفلوانزا از چند هفته تا مدت های طولانی زمان لازم دارد تا بهبود یابد.

درصورت ابتلا به آنفلونزا چه اقداماتی انجام دهیم:

1.درخانه استراحت کرده و مایعات به مقدار زیاد بنوشید.

2.درصورت داشتن درد بدن و عضلات می توانید از مسکن های ضد درد نظیر استامینوفن استفاده کنید.

3.در صورت ابتلا به سرفه از داروهای ضدسرفه گیاهی و یا از درمان های سرفه سنتی و خانگی استفاده کنید.

حمام بخار می تواند در تسکین علائم آنفلونزا کمک کننده باشد.دستگاه بخور با مرطوب کردن هوا به تسکین علائم آنفلونزا کمک می کند.

قرص مکیدنی جهت تسکین گلو درد بسیار موثر است.

درمان آنفلونزا:

با توجه به علائم آنفلوانزا درمان آن می تواند بسیار متفاوت باشد.در کودکان زیر 4 سال به هیچ وجه خود درمانی نکنید و حتما درصورت مشاهده یکی از علائم ذکرشده به پزشک مراجعه شود.

با این وجود در صورت ابتلا به گرفتگی و یا احتقان بینی یک آنتی هیستامین و یا یک دکونژستان می تواند موثر باشد.

دکونژستان ها میتوانند به صورت قطره یا اسپری های موضعی باشد.با این حال توصیه نمی شود دکونژستان ها بیشتر از چند روز استفاده شوند زیرا می توانند خود باعث بدتر شدن علائم بیماری شوند.

ترکیب آنتی هیستامین و دکونژستات های خوراکی هم درصورت وجود آبریزش بینی و سرفه و یا عطسه و یا ترشحات پشت حلق و ریزش اشک در تخفیف علائم آنفلوانزا موثر هشتند.

حتما به خاطر داشته باشید که هم آنتی هیستامین ها و هم دکونژستات ها با بسیاری از داروها و بیماری ها تداخل دارند و می توانند موجب بدتر شدن بیماری شخص مبتلا به آنفلوانزا شوند پس حتما قبل از مصرف باید با پزشک یا داروساز مشورت شود.

تفاوت سرما خوردگی با آنفولانزا

سرما خوردگی و آنفولانزا علائمی مشابه دارند. سرما خوردگی معمولا خفیف تر است در حالی که آنفلوآنزا علائم شدید تری دارد. سرما خوردگی معمولا علاوه بر احساس خستگی با عطسه، سرفه و آبریزش بینی همراه است. ممکن است همراه تب نبوده یا تب پایین وجود داشته باشد. هچنین ممکن است کوفتگی عضلانی یا سوزش گلو، اشک ریزش وسر درد هم دیده شود. آنفولانزا  معمولا به طور ناگهانی شروع شده و بسیار آزار دهنده است. بیماراحساس ضعف و خستگی می کندو تب دارد. علائـــم دیگر شامل سرفه های خشک، آبریزش از بینی، لرز، درد عضلانی، سر درد شدید، درد چشم وگلو درد  ممکنست دیده شود. مدت زمان بیشتری طول می کشد تا آنفولانزا کاملا خوب شود اما در سرما خوردگی این مدت کوتاه تر است. اگرچه مردم اغلب واژه‌ی آنفولانزا را برای هر نوع بیماری به کار می‌برند که نشانه‌هایی مانند آنفولانزا دارد، لیکن آن یک بیماری ویروسی مجزا با نشانه‌های ویژه‌ی خود است .

آنفولانزا چگونه تشخیص داده می‌شود؟

متخصصان بهداشت به طور معمول آنفولانزا را از روی نشانه‌های آن تشخیص می‌دهند، به‌ویژه اگر موردهای مشابه زیادی از بیماری در جامعه دیده شود و مرکز بهداشت منطقه شیوع بیماری را تایید کرده باشد. به طور معمول به آزمون‌های مرسوم از افرادی که نشانه‌های شاخص آنفولانزا را دارند، نیازی نیست. به‌ندرت، با آزمون نمونه‌ی خون یا مایع بینی یا گلو، ویروس آنفولانزا را شناسایی می‌کنند.

آیا ازبروز آنفولانزا می‌توان پیش‌گیری کرد؟

بیشتر مردم بدون مشکل جدی از این بیماری رهایی می‌یابند. این بیماری تنها برای تعدادی از افراد جامعه پرعارضه تر است، وزارت بهداشت هرگز واکسیناسیون همگانی را برای آنفلوآنزا توصیه نمی کند. رعایت نکات بهداشت فردی مهمترین راه پیشگیری از بیماری است. شستشوی مرتب دستها با آب و صابون برای پیشگیری از آنفلوآنزا بسیار ضروری است، همچنین رعایت آداب تنفسی یعنی استفاده از دستمال در هنگام عطسه و سرفه و قرار دادن دستمال در کیسه پلاستیکی و سپس قرار دادن آن در سطل زباله اهمیت فوق العاده زیادی در پیشگیری از بیماری دارد.

رعایت فاصله حداقل یک متری با بیمار مبتلا به شدت توصیه می گردد و فرد مبتلا باید به اندازه کافی استراحت نماید، بنابراین از حضور در مدرسه یا محل کار تا زمانی که پزشک اجازه نداه است باید اکیدا خوددای شود. ضمنا لازم است افراد مبتلا به آنفلوآنزایا مشکوک به بیماری از بوسیدن و دست دادن با یکدیگر جدا خودداری کنند، از هرگونه خود درمانی خودداری نموده و به پزشک مراجعه نمایند.

 چه گروه هایی در معرض خطر بالای این بیماری هستند؟

افراد بالاتر از 65 سال، کودکان زیر 5 سال، مبتلایان به بیماری های قلبی و ریوی مزمن، خانم های باردار، مبتلایان به سرطان که تحت درمان هستند، مبتلایان به بیماری دیابت و نارسایی کلیه و کسانی که به هر دلیلی دچار نقص سیستم ایمنی هستند از جمله افراد در معرض خطر هستند که بیماری آنفلوآنزا در این افراد عارضه شدیدتری دارد و اگر بیماری به موقع  و به درستی تحت درمان نگیرد، ممکنست حتی منجر به مرگ شود.

در چه کسانی تزریق واکسن بر حسب نظر پزشک معالج توصیه می شود؟

استفاده از واکسن به افراد در معرض خطر بیماری شدید آنفلوانزا مانند:  افراد بالای65سال ، افراد مقیم در آسایشگاه‌ها و اماکن نگهداری بیماران مزمن، بالغین و کودکان دارای بیماری مزمن ریوی و قلبی عروقی از قبیل آسم، بالغین و کودکان دارای بیماری‌هایی از قبیل بیماری‌های مزمن متابولیکی، نارسائی کلیوی ، هموگلوبینو پاتی‌ها، ضعف سیستم ایمنی- کودکان 6ا لی 23 ماه، افرادی که به مدت طولانی تحت آسپرین درمانی بوده‌اند، زنانی که در فصول مختلف مستعد عفونت با ویروس آنفلوانزا در سه ماهه دوم و سوم حاملگی خواهند بود و همچنین افرادی که در معرض تماس با بیماری آنفلوانزا قرار دارند از قبیل شاغلین در مراکز ارائه کننده خدمات بهداشتی- درمانی، شاغلین در اورژانس‌ها، شاغلین در مراکز گردشگری، پرسنل ارائه دهنده خدمات شهری (متوفیات- دفع زباله‌های عفونی) و کارکنان مرغداری‌ها (کارکنانی که در قسمت‌های ذبح و تکه نمودن و پرکندن و دفع اجساد مرغ‌ها فعالیت داشته‌اند) محدود می گردد.

ترجمه و گردآوری

دکتر گلاله شیخی